วัดกำแพงแลง (ในป้ายประชาสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๒) เดิมเป็นเทวสถานในศาสนาฮินดูแบบขอม สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ในราวปี พ.ศ. ๑๗๐๐-๑๗๕๐ ต่อมาในสมัยอยุธยาได้เปลี่ยนให้เป็นพุทธสถาน ภายในวัด เดิมเคยมีปรางค์ ๕ องค์ โดยมีปรางค์ประธานอยู่ตรงกลาง และมีปราค์ทิศอยู่ ๔ มุม ปัจจุบันเหลือเพียง ๓ องค์ สันนิษฐานว่า ในปรางด์แต่ละองค์ ประดิษฐานเทวรูป พระอิศวร พระพรหม พระนารายณ์ พระลักษมี และพระขันธกุมาร ต่อมาเมื่อได้เปลี่ยนเป็นพุทธสถานแล้ว จึงได้มีการก่อสร้างอาคารศาสนสถานอื่น ๆ ด้วยอิฐ แต่ยังคงลักษณะของกำแพงศิลาแลงไว้แบบเดิม จึงได้ชื่อว่า วัดกำแพงแลง

thaiphosite ไม่มีความรู้ทางด้านศิลปะหรือโบราณคดีเลย ใบ้กินสนิท รู้แต่เพียงว่า (ดูรูปในส่วนที่ไม่มีปูนฉาบ) ปรางค์สร้างด้วยศิลาแลง ขอเล่าเรื่องศิลาแลงดีกว่า

พจนานุกรมศัพท์ธรณีวิทยา ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ๒๕๔๔ กล่าวว่า ศิลาแลง เป็นวัสดุที่ผ่านกระบวนการผุพังมาเป็นระยะเวลายาวนาน มีลักษณะเป็นรูพรุนทั่วไป มีสีสนิมเหล็กหรือสีอิฐ (จริงตามรูปที่ ๓-๕) มีส่วนประกอบสำคัญทางเคมี คือ ออกไซด์ของเหล็กและอลูมิเนียม โดยอาจมีควอตซ์และเคโอลิไนต์ปนอยู่ด้วย ส่วนธาตุที่เป็นด่างและซิลิเกตมีอยู่น้อยมาก หากมีสารประกอบเหล็กหรืออลูมิเนียมอย่างใดอย่างหนึ่งมากพอ ก็อาจนำไปใช้เป็นวัตถุดิบเพื่อถลุงเอาเหล็กหรืออลูมิเนียมออกมาใช้ประโยชน์ได้ ศิลาแลงในประเทศไทยมี ๒ แบบ คือ แบบที่เชื่อมยึดจับตัวกันแน่นเป็นแผ่นต่อกันเป็นพืด ที่เราใช้ตัดเป็นแผ่น ๆ เพื่อก่อสร้าง (เช่นที่วัดกำแพงแลง) และแบบที่เกาะตัวกันหลวม ๆ ลักษณะร่วน ที่นิยมใช้ทำถมทำถนน เนื่องจากเมื่อได้รับการบดอัดและชื้นขึ้นด้วยน้ำแล้ว จะจับตัวกันแน่นดีกว่าดินหรือทรายธรรมดา ศิลาแลงที่มีลักษณะร่วนเช่นนี้แหละที่เราเรียกกันว่า ลูกรัง ไงล่ะ แล้วท่านทราบหรือไม่ ก้อนศิลาแลงที่จะเอามาใช้นั้น เขาว่าแหล่งของมันอยู่ใต้พื้นดิน และอยู่ในลักษณะที่อ่อนตัว สามารถใช้ขวาน เหล็กสะกัด หรือชะแลงเบิกเซาะร่องงัดเอาออกมาเป็นแท่งสี่เหลี่ยมได้ง่าย และเมื่อเอาออกมาแล้วต้องรีบใช้มีดหรือขวานถากให้เป็นรูปที่ต้องการโดยไว มิฉะนั้นจะแข็งตัวจนทำได้ยาก และเมื่อเดือนหนึ่งผ่านไปแล้ว ก้อนศิลาแลงก็จะแข็งตัวจนใช้วางเรียงเป็นอิฐก่อสร้างได้ ธรรมชาตินี้ช่างดีจริง ๆ นะ