เมืองบางขลังหรือเมืองโบราณบางขลังตั้งอยู่ในท้องที่ตำบลบางขลัง อำเภอสวรรคโลก เป็นเมืองโบราณที่ตั้งอยู่ริมทางติดต่อระหว่างเมืองสุโขทัยและเมืองศรีสัชนาลัยหรือเรียกกันว่า ถนนพระร่วง มีผังเมืองเป็นรูปสี่เหลี่ยมด้านไม่เท่า วางตัวตามแนวนอนเหนือ-ใต้ ขนานกับลำน้ำ ๒ สาย คือ ลำน้ำฝากระดานทางทิศตะวันออก และคลองยางทางทิศตะวันตก เมืองมีกำแพงดินล้อมรอบ เป็นคันดินอัดหนาประมาณ ๒๕-๓๐ เมตร กำแพงด้านทิศเหนือยาว ๖๒๕ เมตร ทิศใต้เหลือคันดินประมาณ ๓๐๐ เมตร ทิศตะวันตกเหลือ ๖๐๐ เมตร ส่วนทิศตะวันออกยาว ๑,๖๐๐ เมตร โบราณสถานกระจายอยู่ทั้งในกำแพงเมืองและนอกกำแพงเมือง มีทั้งหมด ๒๓ แห่ง ส่วนใหญ่อยู่นอกเมือง อยู่ในเมืองเพียง ๔ แห่ง โบราณสถานที่สำคัญ คือ วัดใหญ่ชัยมงคล ซึ่งตั้งอยู่นอกกำแพงทางด้านทิศเหนือห่างจากกำแพงเมืองประมาณ ๒๐๐ เมตร และวัดโบสถ์ ซึ่งตั้งอยู่นอกกำแพงทางด้านทิศใต้ ห่างกำแพงเมืองประมาณ ๗๐๐ เมตร ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของเมืองมีเทือกเขาเดื่อ ซึ่งพบแหล่งตัดศิลาแลงเพื่อใช้ก่อสร้างศาสนสถานของเมืองบางขลัง

ในศิลาจารึกวัดศรีชุม (architecture79) และจารึกในสมัยพระมหาธรรมราชาลิไท ได้กล่าวถึงเมืองบางขลัง แสดงว่าเมืองบางขลังเป็นชุมชนเมืองรุ่นแรก ๆ เช่นเดียวกับเมืองสุโขทัยและศรีสัชนาลัย และเป็นชุมชนที่ตั้งอยู่บนเส้นทางคมนาคมระหว่างเมืองใหญ่ทั้งสอง จึงนับเป็นเมืองสำคัญเมืองหนึ่ง จากลักษณะของรูปแบบทางสถาปัตยกรรมเป็นแบบสุโขทัยอย่างชัดเจน กำหนดอายุได้ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๙-๒๐ ในช่วงสมัยสุโขทัยตอนปลายและสมัยอยุธยา เมืองบางขลังได้ลดความสำคัญลงเหลือเป็นเพียงชุมชนเล็ก ๆ แห่งหนึ่งในหัวเมืองทางเหนือ จนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ชื่อเมืองบางขลังจึงจัดเป็นชุมชนที่ขึ้นอยู่กับเมืองสวรรคโลก