มะลิลา มีชื่อพื้นเมืองหลายชื่อ ตั้งแต่ ข้าวแตก เตียมูน มะลิหลวง มะลิป้อม มะลิ มะลิขี้ไก่ (เหนือ) และมะลิซ้อน (กลาง)  จัดอยู่ในวงศ์ Oleaceae มีชื่อสามัญ Arabian Jasmine และมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Jasminum sambac (Linn.) Ait. มะลิเป็นไม้พุ่ม สูง ๑-๒ เมตร บางพันธุ์เป็นไม้รอเลี้ยย ใบเดี่ยวสีเขียวอมเหลือง ออกตรงข้าม ใบเป็นรูปไข่ปลายแหลม มีทั้งดอกกลีบชั้นเดียว (ที่เรียกว่า ดอกลา) หรือกลีบซ้อน (ดอกซ้อน) ดอกช่อ ออกเป็นช่อเล็ก ๆ ดอกที่อยู่ตรงกลางช่อจะบานก่อน ดอกสีขาว โคนดอกติดกันเป็นหลอดสีเขียวอมเหลือง มีกลิ่นหอม มีเกสรตัวผู้ ๒ อัน แต่ไม่ติดผล ขยายพันธุ์ด้วยการตอนและปักชำ มะลิเป็นไม้มีถิ่นกำเนิดจากอินเดีย ออกดอกมากในฤดูร้อนและฤดูฝน เรารู้จักดอกมะลิกันมานาน จนรับเป็นดอกไม้ของไทย เป็นดอกไม้ประจำวันแม่ เพราะมีสีขาวสะอาดและกลิ่นหอม เรานิยมใช้ดอกมะลิร้อยมาลัยในรูปแบบต่าง ๆ รวมทั้งเป็นเครื่องแขวนตามหน้าต่าง ด้วยในสมัยโบราณ เราไม่มีเครื่องปรับอากาศ พัดลมก็ไม่มี สิ่งที่จะบรรเทาความร้อนได้ก็คือ การอาบน้ำเย็น ๆ จากตุ่มดินเผา ลูบตัวด้วยแป้งเม็ดที่ทำให้ละลายในมือด้วยน้ำปรุงที่กลั่นจากดอกไม้หอมชนิดต่าง ๆ พวงมาลัยหรือเครื่องแขวนที่ร้อยจากดอกมะลิจะทำให้ห้องนอนหอมสดชื่นตลอดคืน สมัยโบราณกลางวันเรามักนอนเล่น หรือแม้แต่นอนหลับที่ร่มระเบียง ที่ที่มีและลมพัด หรือใต้ต้นไม้ ห้องนอนใช้เฉพาะตอนกลางคืน ไม่เหมือนสมัยปัจจุบัน เรามีเครื่องปรับอากาส มีไฟฟ้าสามารถทำงานจิปาถะได้ตลอดทั้งคืน บางคนใช้ห้องนอนเป็นทั้งห้องพักผ่อน (ดูทีวีจนหลับไป) ห้องทำงาน (ตั้งเครื่องคอมฯ เอาไว้ใกล้ ๆ เหนื่อยก็นอน ตื่นปุ๊บก็นั่งจ้องคอมฯ ปั๊บ) ชีวิตแบบนี้ก็ดูเหมาะดี สำหรับยุคปัจจุบันที่มีสังคมออนไลน์ รวมทั้งที่อยู่อาศัยก็แพงเกินกำลังที่จะหาขนาดที่กว้าง ๆ ใหญ่ ๆ หลาย ๆ ห้อง เหมือนแต่ก่อนได้ ก็ไม่รู้ว่าวิถีชีวิตแบบไหนจะดีกว่ากัน เก่า หรือใหม่ นะ