คำว่า เบญจรงค์ ในหนังสือสมุทรสงคราม หมายถึง เครื่องถ้วยห้าสี ประกอบด้วยสีเขียว ขาว ดำ แดง และเหลือง มีแหล่งกำเนิดจากประเทสจีน เริ่มแพร่หลายในไทยสมัยกรุงศรีอยุธยา โดยการติดต่อค้าขายกับชาวจีน ในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๒๒ ในสมัยนั้น เครื่องถ้วยเบญจรงค์ เป็นของใช้ในราชสำนักและบ้านขุนนางชั้นสูง ใช้ในพิธีศาสนาและพิธีกรรมต่าง ๆ เช่น ชามบายสี มีลายต่าง ๆ เช่น ลายเทพนม เทพนมนรสิงห์ ราชสีห์ ยักษ์ ครุฑ เครื่องถ้วยเบญจรงค์รุ่งเรืองมากในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยสมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์ ทรงสั่งเครื่องถ้วยจากจีนมาใช้ในราชสำนัก ซึ่งมีทั้งเครื่องเบญจรงค์ และเบญจรงค์ลายน้ำทอง โดยเขียนสีทองเพิ่มภายหลังการเคลือบลงยา มีลวดลายต่าง ๆ เพิ่มขึ้นจากเดิมอีก ได้แก่ ลายกุหลาบ ลายดอกเบญจมาศ ดอกพุดตาน นก ผีเสื้อ มีทั้งลายไทยและลายแบบจีน ซึ่งมีความละเอียดงดงาม กล่าวได้ว่า เบญจรงค์ เป็นเครื่องถ้วยศิลปะไทย-จีน เป็นหัตถกรรมชั้นสูงที่มีเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น ถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอย่างหนึ่ง ปัจจุบัน เบญจรงค์เป็นผลิตภัณฑ์ที่นิยมใช้เป็นของขัวญและของที่ระลึก (ข้อมูลจากพิพิธภัณฑ์อุทยาน ร.๒)

ภาพ ๑ เป็นภาพโถเบญจรงค์ลายเทพนมสลับนรสิงห์ และชามเบญจรงค์ลายเทพนมนรสิงห์  ภาพ ๒ เป็นลายพุ่มข้าวบิณฑ์

ภาพ ๓ ลายจักรีก้านขด  ภาพ ๔ ลายกนกพุ่มใบเทศ  ภาพ ๕ ลายเทพนมนรสิงห์  ภาพ ๖ ลายกุหลาบน้ำทอง

ภาพ ๗ ลายเจ้าพระยาวิชเยนทร์  ภาพ ๘ ลายกนกพุ่มข้าวบิณฑ์  ภาพ ๙ ลายบัวสวรรค์  และภาพ ๑๐ ลวดลายต่าง ๆ ได้แก่ กุหลาบน้ำทอง  จักรี  ดอกรักใบเทศ  เขี้ยวยักษ์  บัวสวรรค์  พุ่มขด  พุ่มข้าวบิณฑ์  พุ่มตา และเทียนหยด